Meksika 4.bölüm / JAGUAR VE CALAKMUL

“ Calakmul Yağmur Ormanları’ nın arasından kıvrıla kıvrıla kilometrelerce uzanan otobandan Maya Piramitlerine doğru akar iken su buharları bulut olmaya göklere doğru yol alıyordu. Senenin ilk günü güneş sisleri dağıtarak yükseliyor Meksika’ nın en büyük yağmur ormanlarının derinliklerinde. Kalıntılara ulaşmak için uzun bir yolumuz var, ağaçların arasında koşan geyikler görüyorum, ağaçların azameti ve bilgeliği asırlardır kökleriyle burada yatıyor.

Araba ile son durağa geliyoruz, parkın taşlarında ilerlerken etrafta kimseler yok. Büyük piramite giden eski Maya şehrinin kalıntılarını dolaşarak ilerliyorum , yüksek merdivenlere tırmanıp geçmiş zamanın hayallerini kuruyorum. Burada insan katleden Mayaları değil de şu koca taşlara sembolleri yazan, şu dev ağaçların aralarında yaratıcı fantezilerle elbiselerini ve yüzlerini süslemiş erk hayvanları ile dolaşan , yıldızların dilini bilen kaybolmuş uygarlığı görüyorum.

Ve O, ormanın derinliklerinde yeniden beliriyor, göz göze geliyoruz, Jaguar ! Her şey belirginleşiyor, neden burada olduğumu ve onu neden aylar önce rüyamda gördüğümü şimdi anlıyorum. ”

Yol günlükleri : Chalakmul, Mexico,  Öz’ Lem 01 . 01 . 2017

Calakmul. Mexico 2017

                  JAGUAR

Maya kozmosunda ölüm, yaşamın tamamlayıcısı olarak kabul edilir ve yeraltı dünyası Xibalba’dır. Yeraltının Jaguar Tanrısı  antik Maya’ nın var olduğuna inandığı doğa üstü bir jaguardı. Hem yeraltı dünyasına (Xibalbá) bağlı gibi görünüyordu ve diğer taraftan Güneş Tanrısı olarak da saygı görüyordu. Jaguar özelliklerinin dışında Yeraltı Dünyası’nın Jaguar Tanrısı’ nın en dikkati çeken özelliği gözleriydi, gözleri kare idi. ( Bu alışılmadık bir şey değil çünkü diğer antik Maya tanrılarının da kare gözleri vardı.) Jaguarın gözbebekleri spiral, sarmal şeklinde resmedilmişti çünkü Maya sanatında yeraltı varlıklarının gözleri spirallerdir. Ölüm, dönüşümdür.

Jaguar, kişinin korkularıyla yüzleşmesini veya birinin düşmanlarıyla yüzleşmesi için gereken gücü temsil ediyor ve aynı zamanda görme ile de ilişkili hem gece görme yetisi hem de insan kalbinin karanlık kısımlarına bakma ve görme yetenekleri anlamına da geliyor. Kolombiya öncesi Amerika’da Peru, Meksika ve Guatemala’ bölgelerinde yaşamış Mayalar, Aztekler ve İnkalar , Jaguar adına en büyük tapınaklarını yaptılar . Aztekler ve Mayalar ile birlikte İnka da önce Jaguar sonra Yılan tanrılarına adanmış tapınaklar inşa ederdi.

Çok uzun zamandır kedigiller ile yakın ilişkim vardır özellikle bebek kedilere çok baktım. Evcilleşmiş olsalar dahi özgürlüklerini ve vahşiliklerini korudular aslında insanoğlu kedileri evcilleştirmedi onlar bizim aramıza gelip dönüşümlerini yaşadılar.

Erk hayvanı ritüellerine hiç katılmadım ya da buna ihtiyaç duymadım , onların özelliklerini öğrendim ve yoluma çıkan hayvanların bana ne anlatmak istediğini sezgilerimle keşfettim çünkü erk hayvanlarımız değişir, biz dönüşürken onlar da başka görüntülere bürünür. Jaguar’ ı Meksika yolculuğumdan aylar önce rüyamda görmüştüm ve o zaman aklımda Meksika’ daki Jaguar Piramitlerini tırmanmak yoktu. Fakat mavi gözlü, sarı kaplan beni çağırmıştı ve Palanque’ den sonra Calakmul’daki piramite varmamın bir anlamı vardı. Onu da Jaguar kadın ile tanıştığımda daha iyi anlayacaktım..bu başka bir hikaye..

Antik Maya Şehri ve Calakmul, Campeche

Calakmul, Mexico. 2017

Calakmul , 1931’de keşfedildi, 1938’e kadar bazı kazı çalışmalarından sonra 1982’ye kadar arkeolojik çalışmalar yapılmadı. Arkeologlar şimdi Calakmul’ un belki de şimdiye kadar keşfedilen en büyük Maya şehri olduğunu söylüyorlar. Arkeolojik alanın büyük bir kısmı hala el değmeden kalmıştır , belirlenen 6750 antik binaların sadece bir avuç kazısı yapılmıştır ve binaların çoğu hala ormanın altında yatar.

Ormanın derinliklerinde bulunan Calakmul o kadar uzak ki oraya gitmek için gerçekten bir arabaya ihtiyacınız var. Arkeolojik bölge ve yağmur ormanları Campeche’yi Meksika ve Guatemala sınırına paralel uzanan Quintana Roo ile bağlayan ana yoldan 60 km uzaklıktadır. Calakmul’a giriş 20 km uzaklıktadır ve daha sonra siteye ulaşmak için 30 km kadar sürmektedir.

Calakmul. Mexico. 2017

Xpujil, bölgeye en yakın yerleşim yeri. Ve bu küçük kasabanın etrafına yayılmış Calakmul şehrine ait kalıntılar var.

İxpujil Kasabasının sembolü. Calakmul 2017
Xpujil kasabasının etrafındaki Maya kalıntıları. Calakmul 2017
Xpujil . Calakmul 2017

İlk önce bu küçük kasabada bir gece kaldım ve yağmur ormanlarındaki kalıntılara ulaşım için gerekli araştırmaları yaptım. 2016 senesinin son gecesini bir pansiyonda tek başıma geçirdim ve erken saatte yattım. Benim için senenin son günü değil, yeni senenin ilk günü bir şölendir. O gün nasıl geçerse yeni sene o akışla gider ve ben yine tırmanmayı seçmiştim hem de henüz insanoğlunun çok az ayak basmış olduğu bir piramite.,

Ve heyecanla yeni senenin ilk güneşi doğmadan önce Calakmul’a doğru yola koyuldum. Alana giden bir araç ile ilk girişe geldim, orada yeniden başka araçlarla anlaşarak yağmur ormanlarının arasından bir saate yakın bir yoldan sonra Jaguar piramitine giden ana şehrin kalıntılarına doğru yürüdüm.

Calakmul . 01/01/2017 Mexico. Öz’Lem

Calakmul, on iki yüzyıldan fazla bir süredir bu bölgenin tarihinde kilit bir rol oynamıştır ve eski bir Maya başkentinde canlı bir yaşam resmi sağlayan iyi korunmuş yapılar ile karakterize edilmiştir. Mülkiyet aynı zamanda orta Meksika’dan Panama Kanalı’na kadar tüm subtropikal ve tropikal ekosistemleri kapsayan, dünyanın en büyük üçüncü, Mesoamerica biyoçeşitlilik sıcak noktasında yer almaktadır.

Amerika’nın en büyük ikinci tropik orman alanı içerisinde yer alan, yalnızca Güney Amerika’da bulunan Amazon ormanları tarafından aşılan bölge, ilk bakışta doğal bir ortama uyum sağlama ve yönetme konusunda tek bir örnek teşkil etmektedir. Calakmul dışında, en güçlü Maya hanedanlarından biri olan Kaan’ın Geç Klasik dönemde oturduğu en büyük arkeolojik sit alanı dışında, birkaç büyük kent merkezi de dahil olmak üzere bölgede çok sayıda başka antik yerleşim yerlerinin kalıntıları bulundu.

Yerleşme kalıntıları ile birlikte, saha içi ve saha içi yollar (saclar), savunma sistemleri, taş ocakları, su yönetimi özellikleri (rezervuarlar ve yapay olarak değiştirilmiş aguadalar veya su havuzları gibi), tarımsal teraslar ve üretken sistemlerle ilgili diğer arazi tadilatları ve geçim stratejileri ayrıca son derece zengin ve son derece iyi korunmuş antik kültürel peyzajın bir parçasıdır.

Calakmul’un olgun ormanları, mevcut yapıları ve floristik kompozisyonları ile insan ve doğa arasındaki uzun etkileşimin olağanüstü kanıtıdır. Maya’nın antik tarımsal ve ormancılık uygulamalarının sonucu, insan seçiminin karmaşık süreçlerini ve doğal sistemlerin yenilenmesini birleştiriyor. Halen bölgede yaşayan yerli toplulukların geleneksel yönetim uygulamaları eski Maya uygulamalarının devamı niteliğinde.

Kutsal Ağaç Ceibawhich

Ceiba, antik Maya için en kutsal ağaçtı ve Maya mitolojisine göre evrenin simgesiydi. Ağaç, üç yer seviyesi arasındaki bir iletişim yolunu işaret ediyordu. Köklerinin yeraltı dünyasına kadar uzandığı söylenir, gövdesi insanların yaşadığı orta dünyayı temsil eder ve gökteki yüksek dallara yayılan kanopi üst dünyayı ve Maya cennetinin bölündüğü on üç seviyeyi sembolize eder.Üç dünyayı birbirine bağlayan Axis Mundi, hem ölülerin hem de tanrıların seyahat edebildiği büyük ve kutsal Ceiba Ağacı idi. Bu “yolu” kullanarak evrenin boyutları arasında yolculuklar yaptılar.

Maya inancında evrenin boşluktan yaratıldığı ve çeşitli meyvelerle bezenmiş bir ağaca dönüştüğü temel inançtır. Dünyanın pek çok inancında yer alan ” Yaşam Ağacı ” boşluktan meydana gelmiştir. İnsanlar o ağaçta değildir ama temelde o ağaç üzerinde olan her şey sonuçta insanın içine karışmıştır, içimizde o kutsal ağaca dair her şey bulunur.

Ağaç olgunluğa eriştiğinde, çiçek açtığında ve meyve verdiğinde, O meyve sesten oluşmuştu ve toprağa düşen her bir parçası filizlendi ve çok çeşitli yaşam türlerini dünyaya getirdi. Sonra yaşlı ağaç öldü ve kadim seslerden oluşan humusa dönüştü. O humus her şeyin bu güne kadar gelişmesine yardım ediyor. Dokunduğumuz, hissettiğimiz ve tattığımız her şey aslında o özgün çeşitliliğin bir tezahürü. Bu da ağacın aslında ölmediği ama parçalara ayrıldığı ve sürekli kendini bir araya getirmeye çalıştığı anlamına geliyor.

Calakmul Maya Jaguar Piramit . 2017

Jaguar piramitlerine ulaştığımda zirveye doğru merdivenleri tırmanmaya koyuldum. Ayaklarım küçük olmasına rağmen basamaklara zar zor sığıyordu, tırmandıkça durup yağmur ormanlarının eşsiz yeşilliğinden gökyüzünün mavisine doğru dönüşümünü izliyordum. Piramitin tepesine ulaştığımda artık bir kürenin içerisindeydim, hayatımda ilk kez böyle bir görüş algısı var oluyordu ve gözümün kaydettikleri geçmiş kayıtları dönüştürüyordu.

Maya Uygarlığı ile ilgili bildiklerimiz kum tanesi kadar tıpkı diğer uygarlıklar gibi. Gerçek bilgiler yok edildi, kütüphaneler yıkıldı, sanat eserleri yok edildi ve milyonlarca insan gerçekler ulaşmasın diye katledildi. Fakat sadece bir Maya piramitine tırmandığınızda bu uygarlığı anlıyorsunuz, neden gökyüzüne yaklaştıklarını ve yıldızları neden bu kadar iyi bildiklerini.

” Keşke geceyi Chalakmul piramitinin tepesinde geçirebilseydim, bu sonsuz görünen küredeki yıldızların inanılmaz parlayışlarına ve yer değiştirmelerine tanık olabilseydim. Eski uygarlıklar yıldızların, gezegenlerin, kozmosun bilgilerini onlarla iletişim kurarak bize taşıdılar, onlarla dost oldular. Çağdaş geçinen uygarlığımız ise uzayı dahi kirletmeyi başarmışken, yeryüzünü de katletmeye devam ediyor. En büyük korkusu ölüm olan insan ırkının hala yıldızların gerçekliğine ulaşabilme şansı var mı?

Gerçek bilgiler yok edilmişken nasıl ulaşılır gökyüzü ve yeryüzünün sonsuzluğuna? Sonsuz kürenin içerisinden Jaguar’ ın mavi gözleri beliriyor, kükremesi yağmur ormanlarının köklerinde yankılanıyor. Ve diyor ki ” Gerçeği, Doğa söyler, Dinle ! ”     

Öz’ Lem . Calakmul 01.01.2017

Calakmul . Mexico . Öz’Lem 01.01.2017

 

Kaynaklar :

http://www.ancientpages.com/2017/06/12/ceiba-tree-sacred-tree-of-life-of-maya-people-and-universal-concept-in-ancient-beliefs/

http://yabanil.net/yerli-ruhunu-kurtarmak/

https://ancientmayalife.blogspot.com/2018/01/the-jaguar-god-of-underworld.html

Image

iPad’imden gönderildi